Zalecenia dla pacjentów z hipercholesterolemią

Zalecenia żywieniowe dla osób z hipercholesterolemią

Który cholesterol nazywany jest „złym cholesterolem”?

Złym cholesterolem nazywamy nadmiar cholesterolu transportowanego przez lipoproteiny LDL z wątroby do komórek. Jeśli poziom lipoproteiny LDL jest zbyt wysoki, to duże ilości cholesterolu odkładają się w komórkach ścian tętniczych tworząc tam złogi, zwane blaszkami miażdżycowymi i w rezultacie doprowadzają do zwężenia tętnic, a tym samym do zwieszenia ryzyka chorób sercowo – naczyniowych.

Który cholesterol nazywany jest „dobrym cholesterolem”?

Dobrym cholesterolem nazywamy cholesterol transportowany przez lipoproteiny HDL. Usuwają one nadmiar cholesterolu z krwi do wątroby, gdzie powstają z niego kwasy żółciowe. Za korzystny dla zdrowia uznaje się wysoki poziom cholesterolu HDL.

Jaki powinien być poziom cholesterolu?

W celu oceny, czy poziom cholesterolu jest prawidłowy oznacza się we krwi następujące wskaźniki: cholesterol całkowity, cholesterol HDL, LDL. Prawidłowe wartości tych wskaźników są następujące:

Cholesterol całkowity – termin ten oznacza całkowitą ilość cholesterolu w osoczu krwi mierzoną w miligramach cholesterolu na decylitr krwi (w skrócie mg/dl). Prawidłowy poziom cholesterolu całkowitego powinien być niższy niż 190 mg/dl (5 mmol/l). Szacuje się obecnie, że ponad 60 % dorosłej populacji Polaków ma cholesterol we krwi przekraczający ponad 190 mg/dl.

Cholesterol LDL – prawidłowy poziom powinien być niższy niż 115 mg/dl (3 mmol/l)

Cholesterol HDL – prawidłowy poziom powinien być wyższy niż 50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet oraz wyższy niż 40 mg/dl (1 mmol/l) u mężczyzn. W ocenie ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo – naczyniowego bierze się pod uwagę tzw. wskaźnik aterogenności, czyli stosunek cholesterolu całkowitego do jego frakcji HDL. Jeśli jest on wyższy niż 5, istnieje poważne zagrożenie chorobami tego typu.

Produkty zalecane/przeciwwskazane dla pacjentów z hipercholesterolemią

Praktyczne wskazówki dotyczące diety:

1. Pamiętaj, aby zjadać 4 – 5 posiłków umiarkowanej wielkości w ciągu dnia.
2. Zrezygnuj z potraw smażonych i duszonych z dodatkiem tłuszczu. W zamian za to stosuj gotowanie na parze, pieczenie w folii, smażenie na patelni beztłuszczowej lub ruszcie.
3. Zupy gotuj na wywarze warzywnym lub na chudym wywarze mięsnym. Jeśli chcesz zabielić, dodaj mleko lub jogurt zamiast śmietany.
4. Zwiększ swoja aktywność fizyczną. Codzienna porcja pomoże ci uzyskać prawidłową masę ciała oraz poprawić profil lipidowy krwi. Sprzyja to zwłaszcza wzrostowi stężenia cholesterolu frakcji HDL we krwi.
5. Postaraj się, aby w każdym posiłku znalazła się porcja warzyw lub/i owoców ze względu na zawartość błonnika pokarmowego oraz witamin antyoksydacyjnych.
6. Frytki i ziemniaki smażone zamień na ziemniaki gotowane bez dodatku tłuszczu. Staraj się także, aby jak najczęściej na talerzu gościły kasze i ryz brązowy.
7. Unikaj produktów zawierających tłuszcze trans (chipsy, produkty typu Fast-food, słodycze piekarnicze). Pamiętajmy także, aby dokonując wyboru margaryny czytać dokładnie etykietę i wybierać tylko te produkty, których producent zadeklarował na etykiecie zawartość kwasów trans < 1%.
8. Z produktów mlecznych wybieraj mleko o obniżonej zawartości tłuszczu, kefiry, jogurty, sery twarogowe. Unikaj serów żółtych i topionych, śmietany i masła.
9. Z produktów zbożowych wybieraj produkty niskoprzetworzone, pełnoziarniste, które mają wysoką zawartość błonnika pokarmowego oraz witamin i składników mineralnych.
10. Zrezygnuj z napojów i produktów z dodatkiem cukru.
11. Staraj się eliminować z diety produkty o dużej zawartości soli oraz ogranicz dodatek soli podczas przygotowywania potraw. Korzystaj z ziół i innych przypraw bez dodatku soli.